Lý Sơn- huyện đảo xinh đẹp ven biển tỉnh Quảng Ngãi, nơi lưu giữ những thắng cảnh hoang sơ, những di tích, lễ hội và các giá trị văn hoá phi vật thể vô giá.
![]() |
huyện đảo Lý Sơn |
1. Sơ lược về huyện đảo Lý Sơn
Huyện đảo Lý Sơn nằm ở phía đông tỉnh Quảng Ngãi, cách đất liền khoảng 30km, với diện tích gần 10km2, dân số khoảng 20.000 người.
Huyện đảo Lý Sơn gồm 3 hòn đảo là Đảo Lớn, Đảo Bé và hòn Mù Cu. Đảo Lớn còn gọi là Cù Lao Ré, là trung tâm của Lý Sơn. Đảo Bé còn có tên gọi khác là An Bình. Hòn Mù Cu ở phía đông, nằm sát Đảo Lớn, là đảo nhỏ nhất và không có người ở.
Lý Sơn được hình thành cách đây khoảng 3000 năm do sản phảm phun trào nham thạch núi lửa nên lưu lại nhiều dấu tích hoang sơ, kì vĩ nhưng cũng rất thơ mộng. Những cư dân đầu tiên đặt chân đến huyện đảo này vào khoảng thế kỷ XVI-XVII, gồm 15 dòng tộc thuộc các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh của tỉnh Quảng Ngãi.
Lịch sử hình thành và định cư trên đảo đã mang đến cho cụm đảo này nhiều thắng![]() |
Huyện đảo Lý Sơn nhìn từ trên cao |
cảnh đẹp, nhiều di tích lịch sử và các công trình văn hoá có giá du lịch và nhiều lĩnh vực khác.
2. Tài nguyên du lịch của huyện đảo Lý Sơn
Lý Sơn có tài nguyên du dịch khá đa dạng, phong phú với đầy đủ cả về tài nguyên du lịch tự nhiên lẫn nhân văn.
2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên
2.1.1. Cổng Tò Vò
Từ cầu cảng chính đi vào cổng chào của Lý Sơn, rẽ trái đi men theo con đường nhỏ gần chùa Đục sẽ thấy một mỏm đá nhỏ nằm sát dưới biển. Cổng Tò Vò là một "vòm cổng" bằng đá cao khoảng 2,5m, có hình thù ngoạn mục, và hoàn toàn không có sự tác động nào của bàn tay con người. Theo các nhà địa chất, Cổng Tò Vò được hình thành từ nham thạch núi lửa, là kết quả của hàng triệu năm núi lửa hoạt động tại đây. Quanh Cổng Tò Vò là những bãi đá nham thạch đen bóng, hình thù kỳ lạ nhấp nhô trên làn nước trong veo của đảo Lý Sơn.
![]() |
Cổng Tò Vò |
Từ Cổng Tò Vò nhìn về phía Nam là khu làng chài sung túc của các ngư dân trên đảo. Trong khi đó ở phía Bắc lại là cảnh tượng hùng vĩ của núi Giếng Tiên, một ngọn núi lửa đã tắt. Khung cảnh tuyệt vời khiến Cổng Tò Vò còn được gọi bằng một cái tên khác là Cổng Thiên Đường. Đây là địa điểm chụp ảnh được ưa chuộng hàng đầu của giới trẻ khi đến với đảo Lý Sơn.
2.1.2. Quần thể núi Thới Lới- Chùa Hang
· * Núi Thới Lới
Núi Thới Lới ở thôn Đông xã An Hải là 1 trong 5 ngọn núi lửa đã tắt của Lý Sơn. Ngọn Thới Lới cao khoảng 170m so với mực nước biển này được coi là “nóc nhà” của Lý Sơn. Đường đến đỉnh Thới Lới gập ghềnh khó đi như chưa bao giò khiến du khách thập phương nản lòng bỏ cuộc vì vẻ đẹp kì vĩ, hoang sơ nhưng cũng thất hữu tình, Xung quanh núi là những vách đá dựng cheo leo ngày đêm nghe sóng biển rì rào, đỉnh Thới Lới là một hồ nước ngọt lớn mênh mông từ miệng núi lửa đã tắt. Đến đỉnh Thới Lới, du khách có thể thoả sức ngắm nhìn mây trời bao la, lộng gió trên đỉnh đầu hay quan sát toàn cảnh huyện đảo Lý Sơn với muôn màu thiên nhiên kì thú, thơ mộng và cuộc sống của cư dân trên đảo. Từ đỉnh núi thới Lới, ta có thể ngắm những đồng hành, tỏi với những mảng màu đỏ của đất ba dan pha lẫn màu trắng của cát biển và màu xanh của lá. Chính đặc trung của đất, cát trên hòn đảo dầy nắng và gió cộng với đôi bàn tay cần cù của cư dân trên đảo đã làm bên đặc sản nổi tiếng trong và ngoài nước-hành, tỏi Lý Sơn.
![]() |
Núi Thới Lới nhìn từ biển vào |
Các vị tiền nhân trên đảo chia sẻ rằng, trước đây, trên đỉnh Thới Lới là cánh rừng nguyên sinh nên có nhiều suối chảy xuổng chân núi, nổi tiếng nhất là suối Chình,
nhưng do bị tàn phá nên ngày nay rừng kia đã mất và suối Chình cũng không còn. Vì thế vẽ đẹp của núi Thới Lới phần nào bị mất đi nhưng không vì thế mà Thới Lới không làm say đắm long người mõi khi đặt chân đến đây.
* Chùa Hang
![]() |
Chùa Hang |
Chùa Hang (tên chữ là Thiên Khổng Thạch Tự, Chùa đá trời sinh) ở xã An Hải, đảo Lý Sơn, được lập ra dưới triều vua Lê Kính Tông bởi ông Trần Công Thành, một trong những người đã ở đây tạo dựng cùng với việc khẩn hoang, mở đất lập làng An Hải, An Vĩnh xưa. Gọi là chùa Hang vì chùa nằm trong một hang đá lớn nhất trong hệ thống hang động ở Lý Sơn, được tạo ra từ dãy núi Thới Lới, màu nham thạch, vách núi dựng đứng cao gần 20m. Chùa Hang nằm ở địa thế thoáng đảng, trước mặt là biển khơi nên từ sân chùa trước cửa hang du khách có thể phóng tầm mắt ra biển mênh mông. Giữa sân có một hồ sen và tượng phật lớn. Bên trong hang dài khoảng 2,4m, cao 3,2m, tổng diện tích 480m2. Trong hang thờ phật Di Đà, Phật Tổ Như Lai…Các bệ thờ ban đầu được tạo tác từ các nhũ đá tự nhiên, về sau được được gia công thành các khám thờ.
![]() |
Hang Câu- thắng cảnh dưới chân núi Thới Lới |
* Hang Câu:Chỉ mất chưa đầy 15 phút từ trung tâm huyện đi dọc theo con đường nhựa dưới chân núi Thới Lới về phía đông bắc, với hai bên đường là những vuông hành, tỏi xanh rì là đến bãi biển- nơi Hang Câu hiện hữu. Nơi đây không khí rất trong lành, gió thổi lồng lộng và sóng biển quanh năm vỗ vào ghềnh đá- được tạo thành từ nham thạch, cao hàng trăm mét, trông rất nên thơ và hùng vĩ. Có lẽ đây là nơi người Lý Sơn hay câu cá, hoặc cũng có thể là nơi đây có nhiều rau câu nên gọi là Hang Câu.
Đến với Hang Câu, du khách có thể đắm mình trong lòng nước biển mát lành, trong xanh, vừa thưởng ngoạn cảnh sắc hùng vĩ của những vách đá cheo leo và dưới chân mình là những đàn cá tung tăng bơi lội quanh những rạng san hô và những khối đá phẳng lì do sóng nước bào mòn. Đỉnh Thới Lới- Hang Câu có thể coi là điểm du lịch lí thú với những ai đến với Lý Sơn.
2.1.3. Núi lửa Giếng Tiền
Núi Giếng Tiền cách Thới Lới không xa, nghiêng mình ra biển rát thơ mộng. Lòng Giếng Tiền cũng là miệng núi lửa nhưng không lớn bằng Thới Lới. Cùng với cát lấy từ biển quanh đảo, loại đất đỏ ở núi Giếng Tiền này được người dân Lý Sơn lấy về rải lên ruộng, thành lớp phân để bón tỏi. Chính loại đất và cát ấy đã tạo nên hương vị rất riêng cho tỏi Lý Sơn. Cũng tại miệng núi lửa Giếng Tiền, có một khoảng đất nhỏ, dù là đất đỏ nhưng lại không một loài cây cỏ nào mọc được. Theo quan niệm của người dân nơi đây, đây chính là vùng đất thiêng, đất tinh khiết nhất nên người ta thường lấy về làm cốt cho những ngôi mộ gió của Đội Kiêm Quản Bắc Hải đã hy sinh khi đi bảo vệ Hoàng Sa từ thời vua Minh Mạng.
* Đảo Bé (An Bình)
![]() |
Cảnh quan Đảo Bé
|
![]() |
Cảnh quan Đảo Bé
|
Đảo Bé còn gọi là An Bình là hòn đảo lớn thứ 2 trong 3 đảo của Lý Sơn, đúng như tên gọi, có diện tích rất bé. Đảo Bé tuy diện tích rất nhỏ, nhưng lại có một bãi tắm đẹp tuyệt vời với làn cát trắng mịn, bao bọc bởi cánh cung vách đá cao và những con sóng tung bọt trắng xóa ào ạt ngày đêm.
2.1.4. Hòn Mù Cu
![]() |
Thắng cảnh Mù Cu
2.1.5. Các tài nguyên du lịch tự nhiên khác:
· Khí hậu: Đảo Lý Sơn chịu tác động chung của khí hậu nhiệt đới gió mùa trên vùng biển nhiệt đới nóng, ẩm. Chế độ nắng thuộc loại dồi dào nhất trong hệ thống các đảo nước ta với tổng số giờ nắng trung bình khoảng 2.430,3 giờ/năm. Đây là một lợi thế khác biệt của Lý Sơn so với một điểm đến tương tự rất nổi tiếng là đảo Jeju – Hàn Quốc, tạo điều kiện lý tưởng triển khai các dịch vụ du lịch biển khám phá, nghỉ dưỡng, tắm biển, lặn biển ngắm san hô và các dịch vụ khác. Tuy nhiên, thiên tai như bão và gió mùa đông bắc làm cho du lịch Lý chủ yến diễ ra voà mùa hạ.
· Sinh vật biển: Lý Sơn nằm trong khu vực biển rất giàu các nguồn hải sản, thực vật và các tài nguyên thiên nhiên quý giá khác. Theo thống kê của Viện Nghiên cứu quản lý biển và hải đảo - Bộ Tài nguyên –Môi trường thì vùng biển Lý Sơn có rất nhiều loài hải sản quý hiếm và có giá trị kinh tế cao như san hô xanh, san hô đen, bào ngư, trai tai tượng… Các nhà khoa học cũng công bố ở đây có trên 700 loài động thực vật bao gồm 137 loài rong biển, 157 loài san hô, 07 loài cỏ biển, 40 loài da gai, trên 200 loài cá rạn và 96 loài giáp xác. Hệ sinh thái phong phú này là tiềm năng lớn giúp cho việc phát triển kinh tế khai thác, đánh bắt hải sản cũng như bảo tồn thiên nhiên phục vụ nhu cầu phát triển du lịch.
Ngoài ra, đến với Lý Sơn không thể bỏ qua những đồng tỏi mênh mông, vơi màu xanh của lá hoà quyện cùng màu đỏ của lớp đất badan và màu trắng của cát biển.
![]() |
Cảnh quan đồng tỏi Lý Sơn
Có thể nói thiên nhiên đảo Lý sơn vừa hung vĩ, vừa thơ mộng là nơi lí tưởng để du khách tham quan, nghĩ dưỡng, đặc biệt là vào mùa hè.
2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn
2.2.1. Âm Linh Tự


Âm linh tự và mộ gió đội hùng Binh Hoàng Sa
Âm Linh Tự được xây dựng trên một giồng đất cao, thoáng đãng nằm ở phía tây xã An Vĩnh- Lý Sơn. Mặt tiền Âm Linh Tự nhìn ra hướng nam, trước sân có đài tưởng niệm các chiến sĩ. Đây là nơi thờ cúng các vong hồn, những người vô gia cư, không họ hàng thân thích. Từ năm 2010, nơi đây còn dung thờ cúng các vị tiền hiền và các tử sĩ đội hùng binh Hoàng Sa, Bắc Hải.
2.2.2. Chùa Đục-Quan Âm Đài
![]() |
Chùa Đục |
![]() |
Đình làng An Vĩnh |
Đình làng An Vĩnh được xây dựng từ thế kỉ XVIII, ban đầu, đình được xây dựng bằng tranh, cột tre, gỗ. Đến đời vua Khải Định Thứ 5 tức năm 1920, đình được xây dựng lại theo kiến trúc chữ tam gồm đình thượng, đình trung và đình hạ. Năm 2009, Nhà nước đầu tư để trùng tu lại đình theo kiến trúc cũ nhưng không còn giữ được dấu tích của hải đội Hoàng Sa trước đây. Hàng năm, nơi đây được chọn làm lễ cầu vong cho những tử sĩ Hoàng Sa năm xưa đã ra đi để bảo vệ biên cương tổ quốc. Đình làng An Vĩnh vinh dự được công nhận là di tích cấp quốc gia. Du khách thập phương đến đây ngoài việc tìm hiểu về lịch sử, thưởng ngoạn những cảnh quan đẹp còn đến để thể hiện lòng biết ơn sâu sắc, lòng thành kính thiêng liêng với các bậc tiền nhân đã hy sinh vì chủ quyền đất nước.
![]() |
Đình làng An Vĩnh |
2.2.4. Đài tưởng niệm Hải Đội Hoàng Sa
![]() |
Đài tưởng niệm Hải Đội Hoàng Sa |
Toạ lạc ngay trung tâm huyện Lý Sơn, Cụm tượng đài và nhà lưu niệm đứng sừng sững hiên ngang trước song biển và nắng gió là biểu tượng khẳng định chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tổ quốc. Ngay trong sân tiền sảnh, tượng đài đề tên “đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải” sừng sững uy phong. Công trình tượng đài vừa khánh thành năm 2010 cao hơn 4 mét. Tượng đài khắc họa 3 chân dung: Vị đứng chính giữa là cai đội với một tay chỉ thẳng về hướng biển Đông, một tay đặt lên cột mốc chủ quyền khắc chữ Hán Nôm “Vạn lý Hoàng Sa”. Hai bên cai đội là hai dân binh, một người cầm giáo, một người vác lưới trên tay. Đó chính là những đại diện của đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải
Theo dòng lịch sử nước ta, vào thế kỷ 17, chúa Nguyễn lập đội Hoàng Sa để khai thácquần đảo Hoàng Sa, lại lập đội Bắc Hải, phụ trách các đảo xa ở phía nam quần đảo Hoàng Sa (nay là quần đảo Trường Sa). Điều này cũng ghi lại trong nhiều tài liệu lịch sử. Trích “Phủ biên tạp lục” của Lê Quý Đôn soạn năm 1776, theo bản dịch của Viện Sử học, có đoạn:“Trước họ Nguyễn đặt đội Hoàng Sa 70 suất, lấy người xã An Vĩnh sung vào, cắt phiên mỗi năm cứ tháng 2 nhận giấy sai đi, mang lương đủ ăn 6 tháng, đi bằng 5 chiếc thuyền câu nhỏ, ra biển 3 ngày 3 đêm thì đến đảo ấy.
2.2.5. Đình An Hải
![]() |
Đình An Hải |
Năm Minh mạng nguyên niên (Canh Thìn – 1820), đình An Hải được xây dựng quy mô, bề thế, gồm cả tiền đường và chính điện theo kiểu kiến trúc hình chữ nhị (二) khá quen thuộc của các đình làng miền Trung lúc bấy giờ. Một thời gian sau đó, dọc theo bờ biển, bên tả và bên hữu đình làng, nhiều công trình thờ tự khác dần dần được dựng lên: Chùa Bà, chùa Ông, Nghĩa tự (Âm Linh tự), miếu Thành Hoàng, đền thờ Tiên Công, miếu Quỷ, lăng thờ Cá Ông...
· Lễ hội
· Ẩm thực
Lý Sơn có nhiều ẩm món ăn đặc sản mang đạm hương vị của biển nhưng rất độc đáo mà có ai đó thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi. Có thể kể ra ở đây như:
- Gỏi rong biển
Một trong những đặc sản của biển đảo Lý Sơn, nếu ai từng thưởng thức qua, hẳn khó mà quên hương vị đậm đà của món gỏi rong biển nơi đây. Những cọng rong biển thân tròn, rẻ nhánh như những cành san hô, xanh trong trộn lẫn giữa những cọng rau húng quế,bên trên, rắc khéo những hạt đậu phộng và ít hành phi dậy mùi kích thích khứu giác.
- Gỏi tỏi
Đảo Lý Sơn được mệnh danh là vương quốc tỏi, cây tỏi ngoài lấy củ còn được chế biến thành món gỏi hấp dẫn. Gỏi tỏi Lý Sơn được làm từ thân tỏi đực, tỏi nhổ lên chỉ lấy phần thân, bỏ lớp vỏ ngoài cùng, rửa sạch hấp cách thủy cho chín rồi trộn với các loại gia vị, rắc thêm ít đậu phộng là có món gỏi có hương cay nồng của tỏi ngon tuyệt.
- Gỏi sứa
Món ăn không cầu kỳ, phức tạp là công thức của món gỏi sứa ngọt mát này giống như người dân xứ đảo luôn mộc mạc vậy. Sứa vừa vớt về đem ngâm trong nước chuối chát xắt mỏng để sứa đỡ ra nước, sau trộn với rau thơm, xoài, khế… pha chế chén nước chấm bằng mắm ngon. Ngoài ra, người dân nơi đây còn phi hành với dầu ăn dậy mùi thơm, vàng rộm trộn đều nhau, rồi rưới nước mắm và nêm nếm món gỏi cho thật vừa khẩu vị, và rắc thêm đậu phộng.
- Cua Huỳnh Đế
Đến Lý Sơn, bạn không thể bỏ qua những món hải sản tươi ngon một trong những đặc sản của Lý Sơn chính là cua huỳnh đế. Cua huỳnh đế được tôn xưng là vua của các loài cua bởi cua huỳnh đế có bộ áo giáp dày và cứng, màu đỏ hồng như chiến bào, li ti gai nhọn xuôi theo thân, càng to, cạnh sắc lém như dao. Trong lịch sử, loài cua huỳnh đế vốn là đặc sản tiến vua bởi thịt cua mềm, càng ăn càng ngon, thơm và bổ dưỡng.
Ngoài ra còn nhiều món ăn khác như cháo nhum biển, cua Dẹt; cá Tà Ma; Hàu Son sào; …
Có thể nói Lý Sơn là mảnh đất giàu tiềm năng phát triển du lịch bậc nhất Quảng Ngãi nói riêng, ven biển miền Trung nói chung. Nơi đây đa dạng, phong phú về tài nguyên du lịch với cảnh quan đẹp hùng vĩ nên thơ, nhiều di tích văn hoá lịch sử mang tính nhân văn sâu sắc. Hãy đến với Lý Sơn bạn sẽ khám phá ra nhiều điều mới lạ mà ít nơi nào có được.
Lý Sơn - Quảng Ngãi một trong những địa điểm du lịch không thể bỏ qua khi đến với Miền Trung Thương Nhớ !
Trả lờiXóaBên mình chuyên cung cấp dịch vụ thuê xe Quảng Ngãi rất mong được phục vụ quý khách trong thời gian đến !